Nhà nghiên cứu Vương Hoài Lâm lí giải nguồn gốc hát bội

(DNTH) - Tại chương trình "Kính đa chiều", nhà nghiên cứu Vương Hoài Lâm nhận định, hát bội là sự dung hòa giữa các yếu tố dân gian, Đông Á và Nam Á.

Theo thạc sĩ, nhà nghiên cứu Vương Hoài Lâm, hát bội và tuồng cổ là hai tên gọi cho cùng một loại hình biểu diễn. Trong đó, tuồng là tên gọi phổ biến nhất hiện nay.

Về nguồn gốc của hát bội, một số nhà nghiên cứu cho rằng, loại hình nghệ thuật này là một nhánh của hí khúc Trung Quốc. Tuy nhiên, ông cho rằng nhận định này chưa chính xác.

Nhà nghiên cứu Vương Hoài Lâm dẫn chứng từ công trình nghiên cứu tên "Sơ thảo về lịch sử nghệ thuật tuồng" của giáo sư Hoàng Châu Ký, một trong những nhà nghiên cứu đầy đủ và chuyên sâu nhất.

Theo giáo sư Hoàng Châu Ký, hát bội ra đời dựa trên ba nhân tố. Đầu tiên, dựa trên các hình thức diễn xướng dân gian. Thứ hai là việc giao lưu văn hóa, biểu diễn truyền thống của khu vực Đông Bắc Á, cụ thể là Trung Quốc. Thứ ba là sự giao lưu văn hóa của khu vực Nam Á, cụ thể là văn hóa Chăm Pa Chiêm Thành cổ.

Do đó, nếu nói nét văn hóa hát bội được mang từ quốc gia này sang quốc gia khác thì vô cùng khiên cưỡng. Bởi vì hát bội được sinh ra trên cương vực lãnh thổ, được duy trì và phát triển dựa trên sự hun đúc của một dân tộc nên mang dấu ấn riêng của địa phận ấy.

Ông nhấn mạnh: “Nghệ thuật hát bội là sự dung hòa giữa các yếu tố truyền thống, có dân gian, có khu vực Đông Á, Nam Á và tạo ra màu sắc riêng của sân khấu hát bội”.

Nhà nghiên cứu Vương Hoài Lâm cho biết, trong một thời gian dài, các đơn vị biểu diễn hát bội đã hiện đại hóa ngôn từ để thu hút nhiều khán giả. Tuy nhiên, những người thích xem hát bội xưa lại cảm thấy vơi đi phần nào khí chất của loại hình nghệ thuật truyền thống này.

Kính Đa Chiều chủ đề tiếp theo Vai trò của thầy tuồng ở các đoàn hát xưa với sự tham gia của host Phương Uyên và soạn giả Tô Thiên Kiều sẽ được phát sóng vào lúc 20h ngày 24/7 trên kênh VTV9. Chương trình do VTV9 phối hợp cùng Jet Studio thực hiện.

MT